تانکر فلزی؛ راهنمای خرید مناسب ترین تانکر فلزی
بیش از 95 درصد تانکرهای فلزی با ورق سیاه( کربن استیل)، ورق گالوانیزه و ورق های استیل ساخته می شوند. این ورق ها به دلیل ویژگی‌های برجسته و مقاومت بالایی که دارند، از جمله مقاومت در برابر خوردگی، و حرارت، به گزینه‌ای ایده‌آل برای ساخت تانکرها و مخازن بدل شده اند. این سه نوع فلز گزینه هایی ایدئال در تانکرسازی فلزی هستند و هر یک برای استفاده در مایعات خاصی مناسب هستند در ادامه هر یک از این تانکرها را توضیح می دهیم
تانکرهای فلزی از سه نوع ورق مختلف ساخته می‌شوند:
- ورق گالوانیزه
- ورق سیاه (کربن استیل)
- ورق استنلس استیل
این سه نوع ورق از نظر قیمت و کاربرد با یکدیگر متفاوت هستند. ورق استنلس استیل به دلیل مقاومت بالا در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی، گران‌ترین نوع ورق است. پس از آن، ورق گالوانیزه قرار دارد که به دلیل روکش محافظتی از روی، در برابر زنگ زدگی مقاوم تر از ورق های کربن استیل است. در نهایت، ورق سیاه (کربن استیل) ارزان ترین نوع ورق است؛ ورق های کربن استیل مقاومت کمتری در برابر زنگ‌زدگی دارند و به سرعت اکسید می‌شوند.
کاربرد تانکرهای گالوانیزه
تانکرهای گالوانیزه معمولاً برای ذخیره‌سازی آب استفاده می‌شوند. این تانکرها مقاومت بالایی در برابر زنگ زدگی دارند و از این جهت مناسب برای نگهداری آب هستند. همچنین از این تانکرها می‌توان برای نگهداری سوخت نیز استفاده کرد، اما این کار توجیح اقتصادی ندارد. زیرا ورق های گالوانیزه قیمت بالاتری از ورق های سیاه دارند. برای مثال، اگر تانکری با ورق سیاه 70 میلیون تومان قیمت داشته باشد، همان تانکر با ورق گالوانیزه 100 تا 110 میلیون تومان قیمت خواهد داشت؛ مهمترین خاصیت ورق های گالوانیزه نیز مقاومت در برابر اکسیده شدن و زنگ زدن است؛ اما سوخت هایی مانند گازوئیل و بنزین یا مایعات غیرخوراکی باعث زنگ زدگی فلزات نمی شوند؛ پس ورق های کربن استیل که اتفاقاً ارزان ترین ورق ها در لیست ما هستند برای حمل و نگهداری سوخت کاملاً مناسب و به صرفه هستند. ورق های کربن استیل تنها مختص مواد غیرخوراکی هستند.
نکته مهم:البته اجازه بدهید در اینجا نکته ای ظریف و البته عجیب را ذکر کنیم. متاسفانه برخی از فروشندگان و دلالان نامعتبر سوخت ، اقدام به اضافه کردن آب به سوخت می کنند. زمانی که آب با سوخت مخلوط شود، آب کف مخزن می رود و سوخت در بالای آن قرار می گیرد. همین آب باعث ایجاد زنگ زدگی در مخزن می شود.
چرا تانکرهای ساخته شده با ورق های استنلس استیل برای صنایع غذایی ضروری هستند؟
برای برخی صنایع مانند صنایع غذایی، استفاده از تانکرهای استنلس استیل الزامی است. شرکت‌های تولید کننده مواد خوراکی نظیر روغن نباتی، انواع نوشیدنی و تولید کنندگان بیسکویت و ماکارونی و خمیر ماکارونی و در کل همه شرکت های فعال در حوزه مواد خوراکی، موظف به استفاده از تانکرها و مخازن استنلس استیل هستند. زیرا این تانکرها به لحاظ بهداشتی و مقاومت از همه تانکرهای استیل شرایط بهتری دارند.
اما شاید بپرسید چرا از تانکرهای گالوانیزه در صنایع غذایی استفاده نمی شود؟ زیرا تانکرهای گالوانیزه گازهایی از خود ایجاد می کند که این گازها تاثیر نامطلوبی بر روی مواد غذایی می گذارد؛ از این جهت برای مواد غذایی اصلاحاض بهداشتی نیستند. البته، این گازها تأثیری روی آب ندارند، زیرا املاح موجود در آب این گازها را خنثی می‌کنند، اما برای مواد خوراکی مناسب نیستند.
ورق کربن استیل به هیچ وجه برای مواد خوراکی توصیه نمی‌شود، زیرا مقاومت کمی در برابر زنگ‌زدگی دارد و در نتیجه ممکن است مواد غذایی را آلوده کند.
نتیجه‌گیری
انتخاب نوع ورق برای ساخت تانکر به کاربرد و مواد نگهداری شده در آن بستگی دارد. برای مواد خوراکی، استنلس استیل بهترین گزینه است، در حالی که برای سوخت ورق سیاه بهترین گزینه است . در نهایت برای نگهداری آب تانکرهای گالوانیزه مطلوب هستند. انتخاب صحیح ورق به افزایش عمر تانکر و جلوگیری از آلودگی یا خراب شدن مواد داخل آن کمک می‌کند.
رنگ اپوکسی نوعی پوشش مقاوم و بادوام است که در برابر رطوبت، خوردگی و مواد شیمیایی مقاومت بالایی دارد. به همین دلیل، از آن در ساخت تانکرهای فلزی آب و سایر مخازن فلزی به‌طور گسترده استفاده می‌شود. اگرچه رنگ اپوکسی نسبتاً گران‌قیمت است، اما به دلیل ویژگی‌های محافظتی بسیار بالا، استفاده از آن کاملاً توجیه‌پذیر است.
استفاد از رنگ اپوکسی در تولید تانکرهای فلزی نگهدارنده مایعات خوراکی
جدا از جایگاه ويژه ای که تانکرهای استیل در نگهداری مایعات خوراکی دارند، به مقایسه استفاده از ورق های گالوانیزه و ورق سیاه در تولید این تانکرها می پردازیم؛ در تانکرهای فلزی که نیاز به ورق هایی با ضخامت حداکثر تا ۵ میلیمتر باشد، استفاده از ورق‌های گالوانیزه توصیه می‌شود. اما در مواردی که لازم است از ورق‌هایی با ضخامت بیشتر از ۵ میلیمتر استفاده شود، به جای ورق گالوانیزه، ورق سیاه با پوشش رنگ اپوکسی کاربرد بیشتری دارد.
از نظر قیمت، ورق گالوانیزه و ورق سیاهی که با رنگ اپوکسی پوشش داده شده باشد تقریباً در یک سطح قرار دارند.
چرا استفاده از ورق گالوانیزه فقط تا ضخامت ۵ میلیمتر توصیه می‌شود؟
دلیل اصلی این موضوع به فرآیند تولید ورق گالوانیزه بازمی‌گردد . در ایران، ورق‌های گالوانیزه معمولاً تا ضخامت 5 میلیمتر در کارخانه‌های بزرگ و با تجهیزات استاندارد تولید می‌شوند. در این فرآیند، پوشش روی (زینک) به‌صورت یکنواخت و عمیق در بافت فلز نفوذ می‌کند و باعث ایجاد یک لایه محافظ یکپارچه می‌شود. به عبارتی، کل ضخامت ورق به‌صورت کامل گالوانیزه می‌شود.
اما برای ضخامت‌های بیش از ۵ میلیمتر، معمولاً گالوانیزه‌سازی در کارگاه‌ها و مراکز آبکاری به‌صورت موردی انجام می‌شود. در این روش، ورق‌ها صرفاً سطحی گالوانیزه می‌شوند و کیفیت گالوانیزه شدن آن‌ها نسبت به تولیدات کارخانه‌ای پایین‌تر است. به این روش، اصطلاحاً “قلم‌دود” گفته می‌شود که در بسیاری از شرکت‌ها و نهادهای استاندارد، روش مورد تأییدی نیست.
به همین دلیل، در ضخامت‌های بالاتر از ۵ میلیمتر، استفاده از ورق سیاه با پوشش اپوکسی توصیه می‌شود تا از نظر بهداشتی و مقاومتی، عملکرد بهتری ارائه دهد.
نکته: در ساخت تانکرهای گالوانیزه، محل اتصال ورق ها به هم، با عرض 5 تا 10 سانتیمتر، با رنگ اپوکسی رنگ کاری می شود. این رنگ اپوکسی جوش را می پوشاند و اجازه زندگی زدگی در قسمت جوش خورده را نمی دهد.